یکی دیگر از مواردی که در امر ترخیص کالا دارای اهمیت است، اخذ گواهی بازرسی می باشد.

گواهی بازرسی یکی از مسائل مهم برای خریداران و واردکنندگان کالا از خارج از کشور است. کما آنکه این مهم به یک دغدغه دائمی برای آنها تبدیل شده است. در بسیاری از مواقع تجار و بازرگانان هنگام خرید کالا از خارج از کشور، در کشور مربوطه حضور ندارند. در معاملات بین المللی عدم اطمینان به فروشنده یک مسئله مهم می باشد. این مسئله با توجه به عدم حضور خریدار اهمیت دو چندان پیدا می کند.

کیفیت و کمیت کالا در هنگام تحویل در مرز های کشور بسیار حائز اهمیت است. خریدار توقع دارد کالای خریداری شده را با حفظ کیفیت و کمیت لازم تحویل بگیرد. یکی از راه هایی که می توان در این راستا به خریدار کالا پیشنهاد داد، بازرسی کالا می باشد. بازرسی کالا باعث امنیت خاطر خریدار می شود.

بازرسی کالا فرایندی می باشد که بر اساس آن، کالای خریداری شده قبل از ارسال و حمل و نقل به کشور، مورد بررسی و کنترل کیفی و کمی قرار می گیرد. در این راستا شرکت های بازرسی کالا به وجود آمده اند. این قبیل شرکت ها با استفاده از ابزار ها و تجهیزاتی که دارند بر کمیت و کیفیت کالای خریداری شده نظارت می کنند.

این امر نه تنها باعث اطمینان خاطر خریدار از کالای خریداری کرده می شود بلکه از بسیاری از مشکلات جلوگیری می کند. زیرا در برخی از مواقع به دلیل پایبند نبودن فروشنده در حفظ کمیت و کیفیت کالا، اختلافات فراوانی بین خریدار و فروشنده به وجود می آید.

به همین دلیل است که از بازرسی کالا از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و یکی از بخش های مهم در امر واردات کالا است. به علاوه آنکه برخی از کالا ها برای اخذ استاندارد های اجباری باید فاکتور های مشخصی را داشته باشند. اگر کیفیت کالا بر اساس آن فاکتور های ضروری نباشد، موفق به اخذ استاندارد های لازم نیستند و در این بین هزینه زیادی از خریدار تلف می شود.

در همین راستا لازم است، قبل از ترخیص کالا، از کالا بازرسی شود. بهتر است خریدار از قبل شرکت بازرسی مورد نظر خود را معرفی کرده تا پروسه ترخیص کالا با وقفه رو به رو نگردد.

شرکت های بازرسی کالا

بازرسی کالا به معنای مشخص شدن کیفیت و کمیت کالای وارداتی است. بازرسی کالا از فعالیت های گوناگونی تشکیل شده است که شرکت های بازرسی کالا آنها را انجام می دهند. در همین راستا این قبیل شرکت ها باید صلاحیت های لازم را برای بازرسی کالا داشته باشند. به علاوه آنکه فعالیت های بازرسی باید توسط افراد حرفه ای و فنی با تجهیزات و ابزار های دقیق انجام شود.

برای بازرسی کالا توسط شرکت های مربوطه باید یک سند در ارتباط با موضوع بازرسی بین تاجر و شرکت منعقد گردد. اطلاعات این سند باید در اعتبارات اسنادی به طور کامل و دقیق عنوان شود زیرا امکان دارد هنگام ترخیص کالا از گمرک مشکلات مختلفی پیش آید.

در سندی که بین مشتری و شرکت بازرسی به منظور بازرسی کالا تنظیم می شود، باید سفارش بازرسی،‌نحوه پرداخت هزینه بازرسی، کارمزد بازرسی و … درج گردد. همچنین خریدار کالا باید تمامی اطلاعات فیزیکی، کمیتی و کیفی کالا را ذکر کند تا بازرسی ها بر اساس آنها انجام شود. شرکت بازرسی نیز موظف است در صورت مغایرت مشخصات بازرسی شده کالا با مشخصات ذکر شده توسط خریدار، تمامی ایرادات و مغایرت ها را عنوان نماید. در این راستا نیز خریدار باید حدود تعیین شده در بازرسی کالا را به اطلاع فروشنده آن برساند تا فروشنده نیز تاییدیه بازرسی کالا را صادر نماید.

در طی فعالیت های مرتبط با بازرسی کالا، یک سری فرایند ها شامل: تحویل، پرداخت، بررسی ادعا ها، جلوگیری از ورود و صدور کالای نا مرغوب، تنظیم مجوز ها، اطمینان از مرغوبیت کالا و از این قبیل فعالیت ها بر اساس گواهی بازرسی کالا، انجام می گیرد. بازرسی کالا معمولا شامل یک سری آزمایش های منظم یا ارزیابی های رسمی است. به طور کلی، بازرسی کالا شامل اندازه‌گیری ‌ها و آزمایش ‌هایی است که برای تایید ویژگی‌ های خاص موجود در کالای وارداتی در نظر گرفته می‌شوند، است. نتایج بازرسی نیز با الزامات و استانداردهای مشخص برای تعیین این که آیا فاکتور های موجود در کالا مشابه با ویژگی های گفته شده توسط خریدار است یا خیر در نظر گرفته شده و معمولا با یک روش بازرسی استاندارد در محل های زیر برای اطمینان از بررسی سازگاری مقایسه می‌شوند.

در سند بازرسی کالا، حدود بازرسی از کالا ذکر می شود. شرکت بازرسی نیز موظف است بر اساس حدود تعیین شده فعالیت های بازرسی خود را انجام دهد. بازرسی کالا معمولا در محل های زیر انجام می شود:

محل تولید کالا
محل بسته بندی
انبار فروشنده کالا
گمرک
بند مقصد یا مبدا
به منظور بازرسی کالا، خریدار باید مدارک و اسنادی را به شرکت بازرسی کالا حداکثر تا دو هفته قبل از شروع بازرسی تحویل دهد. این اسناد و مدارک شامل موارد زیر می شود:

بروشور مشخصات کالا
نقشه های مرتبط
مشخصات فنی و ظاهری کالا
بعد از اتمام بازرسی کالا، از سوی شرکت بازرسی باید یک گواهی بازرسی صادر شود. این گواهی باید قبل از اظهار گمرکی از سوی شرکت بازرسی بارگذاری و تایید شود. در غیر این صورت وقتی کالا اظهار و کوتاژ گردد، اظهارنامه ابطال می شود و این پروسه باید دوباره پس از بارگذاری گواهی بازرسی انجام گیرد. از رایج ترین گواهی های بازرسی به موارد زیر می توان اشاره نمود:

PSI: بازرسی قبل از حمل کالا
VIC: گواهی بازرسی ظاهری
CL: گواهی موید نامه
PVC: گواهی تعیین ارزش
CSC: گواهی رضایت مندی مشتری
SIC: گواهی بازرسی ماهوی کالا
CC: گواهی راه اندازی
PL: گواهی بسته بندی
TR:گواهی های آزمایشگاهی